Wat krijg je als je een handpan, een elektrische fagot en een vibrafoon samen laat spelen? Deze uitdaging gaat Vincent Houdijk graag aan. Vincent is klassiek slagwerker, en speelt vibrafoon in allerlei (jazz)formaties, onder andere met zijn groep VinnieVibes. Daarnaast componeert hij en is hij hoofdvakdocent klassiek slagwerk aan het conservatorium in Tilburg en geeft vibrafoonlessen aan Codarts in Rotterdam.
Het Polestar project van Vincent Houdijk brengt drie unieke instrumenten bij elkaar.
“Een belangrijk doel van het Polestar project is om internationale samenwerking tot stand te brengen”, vertelt Vincent. Het is een eenmalige tournee van tien unieke optredens. Mét twee internationale gast-musici. Een langgekoesterde wens komt nu uit: met zijn kwintet VinnieVibes een kruisbestuiving aangaan met internationale musici. Fagottist Paul Hanson, en handpan specialist Carlos Rodriquez alias Kabeçao schuiven bij deze tournee aan. Zij spelen beiden een bijzonder instrument dat bijna niemand nog kent (de handpan), of op een hele andere manier bespeeld wordt (de fagot).
Houdijk had in eerste instantie door de corona lockdown geen flauw idee waar hij aan toe was en wat de toekomst zou brengen. Toen besloot hij vooruit te gaan werken. “De corona lockdown bood het voordeel dat ik mijn agenda niet meer achterna hoefde te lopen. Ik kon met een creatieve mindset nieuwe samenwerkingen en verbindingen aangaan”. Het idee ontstond om op zoek te gaan naar nog meer unieke instrumenten. “Niet veel bands hebben een vibrafoon in de bezetting. Kan ik dat niet uitbreiden met andere excentrieke instrumenten vroeg ik me af”.
Vincent kwam Carlos Rodriquez tegen op een festival in Portugal. Daar jamden ze samen, en dat smaakte naar meer. Het verhaal van Carlos interesseerde hem. Vincent vertelt dat Carlos de handdrum heeft leren spelen door urenlang op straat te spelen. “Hij is totaal autodidact en kan geen noten lezen. Door zijn straatoptredens heeft Carlos een enorme aanhang gekregen en hij reist nu de hele wereld rond met zijn handpans. Zijn techniek, en dus zijn sound, is fenomenaal”.
De tweede internationale gast is Paul Hanson. Deze Amerikaan werkte als saxofonist met vele grootheden, waaronder Bozz Scaggs en Tower of Power. Nu speelt Hanson de fagot. Als fagottist maakte hij opnames met onder andere Wayne Shorter, Billy Cobham en Peter Erskine. Hij gebruikt zijn fagot op een vernieuwende manier, en transformeerde het van een klassiek instrument uit een symfonieorkest tot een jazzinstrument. “Ik was echt overrompeld toen ik hoorde wat hij uit dat instrument kan halen”, zegt Vincent, die de fagottist op Instagram vond. “Het was ijskoud berichten zou je mee willen doen en hij zei meteen ja!”
De organisatorische uitdaging
Het hele project is door Vincent zelf ontwikkeld en uitgevoerd. Het heeft hem anderhalf jaar gekost. Vincent: “Ik moest afwachten of het project subsidie kreeg, en zalen vinden om het op de planken te brengen. Daarbij komt nog de PR en marketing, en regelen dat Carlos en Paul ingevlogen worden en onderdak hebben. Het is allemaal best wel spannend om zoiets op te zetten. Allemaal inspanningen en dan hebben we het nog niet eens over het muzikale werk, het componeren”.
De muzikale uitdaging
De composities vergen bewuste keuzes: Het moet bij VinnieVibes passen, maar ook bij de gastmuzikanten. “En deze twee gasten zijn verschillend; waar het voor de een niet te complex moet zijn, kan dat bij de ander weer wel. Een handpan heeft maar één toonsoort. Carlos brengt drie pans mee, speelt ze soms tegelijk en kan er combinaties mee maken, maar voor een componist brengt dit beperkingen met zich mee” legt Vincent uit. De composities zijn dan ook specifiek voor Paul of voor Carlos geschreven, of voor beiden tegelijk. Ook moet Vincent oppassen dat het niet een grote chaos aan verschillende stijlen wordt. VinnieVibes speelt semi-akoestisch/elektronisch, vanwege het instrumentarium, zoals contrabas of basgitaar. Vincent gebruikt een malletkat, een soort elektronische vibrafoon, die als het ware kan fungeren als synthesizer. “In het ene nummer ga ik bewust voor de wat intiemere akoestische klank, terwijl het andere nummer wat ruiger kan zijn”.
De derde uitdaging
Vincent komt uit een muzikaal nest. Als achtjarige begon hij met piano spelen. Op zijn vijftiende stapte hij over op het slagwerk. De piano-achtergrond was heel fijn voor het overzicht bij het melodisch slagwerk, zoals de marimba en de vibrafoon. Het zaadje van componeren begon ook in deze jaren. “Als ik gevraagd werd om iets te spelen wilde ik graag ‘on-the-spot’ iets kunnen spelen én bedenken voor iemand. Het werd voor mij een soort onbewuste missie om dit te leren”. Zijn vader speelt trompet en zijn moeder saxofoon. In dit gezin was er ruimte om een creatieve geest te ontwikkelen. Dit geeft hij ook weer door aan zijn dochter. Naast de organisatorische en muzikaal compositorische uitdaging is er dus nog een derde uitdaging: Zijn zeven maanden oude dochter zorgt voor een afwisselende, nieuwe dagindeling. Jezelf opsluiten om in de flow te komen voor het componeren is er nu even niet bij, constateert Vincent nuchter.
De Poolster
De poolster staat voor het symbool van de gids. Als gids wil Vincent musici samenbrengen binnen één muzikaal plaatje. “Ik heb wel composities die een ode zijn aan het heelal. Ik heb er iets mee omdat het zo krankzinnig groot is en zo ongrijpbaar. Dat maakt het mysterieus. De natuur is een enorme inspiratiebron voor me, en daar hoort het heelal ook bij. Maar in dit project gaat het meer om het gidsende karakter van de poolster”.
Wat kan het publiek verwachten?
“We dagen het publiek uit met onze muziek. Ik speel graag met verschillende soorten energie en emoties, het dak eraf of heel intiem en zwoel. North Sea Jazz omschreef mijn muziek als modern creatieve jazz. Verwacht geen complexe muziek. Ik hou van muziek met pop- en wereldmuziekelementen waar ruimte is voor interactie tussen de bandleden. Hierdoor gebeurt er bij elk concert weer iets anders. Je hoeft geen doorgewinterde jazzluisteraar te zijn om mijn muziek te kunnen behappen. Ik heb wel eens meegemaakt dat ik na een concert – bij het urinoir – iemand mijn liedje hoorde fluiten”. Dat vind ik helemaal te gek, grinnikt Vincent.
Tot slot
Het fijnste vind ik om gewoon op het podium te staan en mijn muziek te brengen. Uiteindelijk draait het om één ding, met mijn maatjes van VinnieVibes eindelijk weer intensief samenspelen en elkaar inspireren, samen met Carlos en Paul. Ik heb zolang gewacht, ik ben nu zo blij als een koe die in de lente eindelijk weer de wei in mag!
Tekst: Vanessa Monfils